Estrogeny są grupą hormonów płciowych, wśród których wyróżnia się 3 podtypy – estriol, estradiol i estron. Wytwarzane są w organizmie kobiety, pełniąc przy tym wiele istotnych funkcji, choć w śladowych ilościach występują również u mężczyzn. Za co odpowiedzialne są te hormony i czym objawia się ich niedobór?
Rola estrogenów w organizmie kobiety
Synteza estrogenów odbywa się są głównie w jajnikach (pęcherzykach Graafa), choć w niewielkim stopniu występują również w tkance tłuszczowej, kostnej oraz mózgu, a u ciężarnych również w łożysku. Produkcję estrogenów nadzoruje inny hormon – zwany folikulotropowym (tzw. FSH, folikulotropina). Poziom tych hormonów w organizmie kobiety jest zmienny, uzależniony od fazy cyklu miesiączkowego – najwyższy ich poziom przypada najczęściej między 12 a 14 dniem cyklu, a najniższy w czasie miesiączki. W okresie ciąży poziom estrogenów osiąga najwyższe wartości, co umożliwia prawidłowe zagnieżdżenie zarodka i podtrzymanie ciąży.
Estrogeny pełnią w organizmie kobiety odgrywa ważną rolę już na wczesnym życia płodowego – odpowiedzialne są wówczas za rozwój drugo i trzeciorzędowych cech płciowych. Podobną funkcję pełnią również na późniejszym etapie rozwoju kobiety – dzięki nim możliwy jest rozwój piersi i kobiecej sylwetki (wąskiej talii, szerszych bioder) i owłosienia płciowego. Ponadto ich poziom wpływa na prawidłowe kształtowanie się popędu płciowego.
W trakcie cyklu miesiączkowego odpowiedzialne są a rozwój błony śluzowej (endometrium), co przygotowuje macicę do ewentualnego przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej. Do ważnych funkcji estrogenów należy również zachowanie równowagi gospodarki lipidowej – co umożliwia wzrost dobrego cholesterolu HDL i obniżenie tzw. złego cholesterolu – LDL. Dodatkowo estrogeny zwiększają krzepliwość krwi i regulują gospodarkę wapniową, popierz zwiększanie odkładania się wapnia w kościach (zapobiega rozwojowi osteoporozy w okresie starzenia się organizmu).
Wielofunkcyjność estrogenów powoduje, że istotne jest utrzymanie ich na właściwym poziomu. Bywa jednak i tak, ze dochodzi do zaburzenia produkcji i wydzielania tych hormonów, co może przyczynić się do nadmiaru lub niedoboru ich w organizmie. Przyjrzyjmy się tej drugiej sytuacji – jakie są objawy zbyt niskiego poziomu estrogenów i jakie są tego przyczyny?
Objawy niedoboru estrogenów
Wśród symptomów, które świadczą o niedoborze estrogenów najczęściej wymienia się:
– różnego rodzaju zaburzenia miesiączkowania (powodujące w konsekwencji problemy z zajściem w ciążę)
– rozwój osteoporozy
– zanik drugo i trzeciorzędowych cech płciowych u kobiety, maskulinizacja
– suchość pochwy
– skłonność do zakażeń intymnych
– spadek libido
– utrata kolagenu w skórze
– nietrzymanie moczu
– podwyższony poziom cholesterolu
Przyczyny spadku estrogenów
Najczęstszą przyczyną niedoboru estrogenów w kobiecym organizmie jest wejście w okres przekwitania. Okres okołomenopauzalny wiąże się ze stopniowym spadkiem tych hormonów, co zwykle daje objawy w postaci suchości pochwy, podatności na złamanie, uderzeń gorąca czy przyrostu tkanki tłuszczowej. Z niedoborem tych hormonów zmagają się również młode kobiety, w okresie rozrodczym, co może mieć miejsce na skutek:
– obniżenia czynności hormonalnej jajników
– stosowania leków zwiększających płodność
– nagłego i nadmiernego obniżenia poziomu tkanki tłuszczowej w organizmie np. na skutek zbyt intensywnych ćwiczeń fizycznych lub zaburzeń odżywiania
– narodzin dziecka i karmienia piersią – w okresie poporodowym następuje zachwianie gospodarki hormonalnej
– niedoczynności przysadki mózgowej
– obecności cyst na jajnikach
Przeczytaj także:
Komputery cyklu – nowoczesne narzędzia w antykoncepcji niehormonalnej oraz planowania dziecka
Monitor płodności Afrodyta Smart – test owulacyjny na ślinę na smartfon wielokrotnego użytku do wyznaczania dni płodnych i niepłodnych