CYTOLOGIA. Co to za badanie? Dlaczego jest takie ważne? Kto powinien je wykonywać i jak często?

Cytologia, czyli badanie cytologiczne polega na pobraniu przez lekarza komórek znajdujących się na szyjce macicy, za pomocą specjalnej szczoteczki. Wymaz ten zostaje poddany analizie mikroskopowej, w której stwierdza się, czy obraz cytologiczny jest prawidłowy. Badanie jest bezbolesne, trwa kilka minut w gabinecie ginekologicznym i może uratować życie, gdyż uważa się je jak do tej pory za najskuteczniejszą metodę wykrywania raka szyjki macicy.

Rak szyjki macicy jest jednym z najczęstszych nowotworów występujących u kobiet, a w Polsce zapadalność na niego jest   bardzo wysoka – 10 kobiet dziennie dowiaduje się o chorobie, a aż 5 z nich umiera! Statystki są przerażające, a wystarczyłaby jedynie profilaktyka – by znacznie obniżyć te liczby. Wczesne wykrycie raka szyjki macicy pozwala na jej całkowite wyleczenie, a to jest możliwe tylko dzięki regularnym badaniom cytologicznym. Ryzyko pojawienia się raka szyjki macicy jest duże u kobiet, które są nosicielkami HPV (wirus brodawczaka ludzkiego), wcześnie rozpoczęły współżycie seksualne, palą papierosy, miały dużą liczbę partnerów seksualnych itd.

Badanie cytologiczne powinno się wykonywać co 2-3 lata, jeśli wcześniejsze wyniki były prawidłowe. Kobietom, które często zmieniają partnerów seksualnych lub są z grupy podwyższonego ryzyka zaleca się cytologię raz do roku.  Pierwszy raz na takie badanie najlepiej wybrać się w wieku 20-25 lat, a im wcześniej rozpoczęło się inicjację seksualną, tym szybciej powinno się je wykonać.

Na badanie zgłaszamy się do gabinetu ginekologicznego. W prywatnym zapłacimy za nie ok 30/40 zł plus koszt wizyty u lekarza, natomiast jeśli skorzystamy z cytologii w ramach NFZ – będzie ona bezpłatna.  Nie wykonuje się go w trakcie menstruacji i do 2 dni po niej. Kilkadziesiąt godzin przed cytologią nie powinno się także stosować żadnych środków dopochwowych, irygacji, ani współżyć seksualnie, gdyż te czynności zakłóciłyby prawdziwy wynik cytologii.

Jeszcze do niedawna wyniki badania cytologicznego podawane były w pięciostopniowej skali Papanicolau. Dzisiaj uważa się ją za niewystarczającą do prawidłowej oceny, choć nadal się ją czasem wykorzystuje. Nowy system, który powoli ją zastępuje to system Bethesda, który jest dokładnym opisem wyniku.

Wykonywanie cytologii jest bardzo ważne, ponieważ pomaga ustrzec kobiety przed śmiertelną chorobą. Tak niewiele trzeba, aby zapewnić sobie spokój ducha, gdyż profilaktyka w przypadku raka szyjki macicy jest kluczowa.