Niepłodność immunologiczna: Nie możesz zajść w ciążę? Przyczyna może tkwić w twoim układzie odpornościowym

Jak wskazują źródła,  problem niepłodności może dotyczyć nawet ponad milion par w Polsce. Często  winny jest układ hormonalny, dolegliwości po stronie męskiego lub żeńskiego układu rozrodczego, a także stresujący tryb życia. Rzadziej  za przyczynę problemów podaje się układ immunologiczny.  Zaburzenia występujące  na jego tyle mogą dotyczyć ok. 12 % przypadków niepłodności.

Immunologiczna niepłodność

Prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny (odpornościowy) chroni nas przed wirusami, bakteriami i chorobami. Ponadto od jego działania zależy możliwość zajścia w ciążę oraz prawidłowy jej przebieg. Niektóre osoby zmagają się jednak z zaburzeniami na tle immunologicznym.  Występują u nich pewne reakcje związane z działaniem przeciwciał,  zaburzające funkcjonowanie komórek rozrodczych, a w konsekwencji uniemożliwiające proces zapłodnienia lub utrzymania ciąży.  Mówimy wtedy o złożonym procesie jakim jest  immunologiczna niepłodność. Problem ten może  dotyczyć zarówno kobiet jak i mężczyzn.

W przypadku kobiet można mówić o następujących rodzajach nieprawidłowości o charakterze immunologicznym:

– Przeciwciała atakujące nasienie mężczyzny – w wydzielinie  z szyjki macicy pojawiają się przeciwciała, które traktują nasienie jako obce białko, atakują plemniki i niszczą je.

– Przeciwciała atakujące własne komórki jajowe –  negatywnie wpływają na endometrium, atakując je lub ciałko żółte i osłonkę oocytu, prowadzą do zaburzeń hormonalnych a w konsekwencji do niepłodności.

– Przeciwciała atakujące zarodek – identyfikują go,  traktują jako intruza i odrzucają z organizmu matki.

– Przeciwciała atakujące własne tkanki – uszkadzają wierzchnią warstwę komórek płodowych co uniemożliwia zagnieżdżenie się zarodka, a w konsekwencji prowadzi do  jego  obumarcia.

– Zespół antyfosfolipidowy (APS) –  schorzenie związane  z  wytwarzaniem przeciwciał antyfosfolipidowych, które atakują tkanki organizm, prowadzą do zakrzepicy, ale też bardzo często przyczyniają się do poronień nawykowych.  APS wymaga leczenia lekami wpływającymi na układ krzepnięcia.

A co z mężczyznami?

Układ odpornościowy mężczyzn również może wytwarzać przeciwciała. W tym wypadku skierowane są one przeciwko plemnikom –uszkadzają je lub niszczą i zmniejszą ruchliwość, przez co  uniemożliwiają im dotarcie do komórki jajowej.

Co może wskazywać na immunologiczną niepłodność?

Nie należy samemu stawiać diagnozy i wszelkie wątpliwości powinny być konsultowane z ekspertem – ginekologiem oraz immunologiem.  Niektóre osoby można uznać za szczególną grupę ryzyka . Należą do nich:

– Pary ze stwierdzoną niepłodnością,  często o nieznanych przyczynach.

– Kobiety chorujące na endometriozę.

– Kobiety mające za sobą  przynajmniej 3 poronienia – tzw. poronienia nawykowe.

– Kobiety, u których występuje reakcja alergiczna na nasienie partnera (gdy po kontakcie ze spermą występuje szereg objawów  miejscowych – świąd, pieczenie pochwy, obrzęk sromu lub ogólnoustrojowych  –np.  wymioty, duszności, kaszel, pokrzywka).

–  Mężczyźni z występującymi  epizodami stanów zapalnych narządów płciowych  związanymi  z urazem jąder.

Diagnoza

W przypadku nieudanych prób zajścia w ciążę lub problemów z jej donoszeniem  zaleca   się wykonanie badań immunologicznych. Polegają one na przeprowadzeniu specjalnych testów diagnostycznych – nasienia, krwi lub śluzu szyjkowego . Dzięki nim możliwe jest poznanie przyczyny niepłodności oraz podjęcie odpowiedniego leczenia w tym zakresie.

W przypadku podejrzenia niepłodności immunologicznej zaleca się wykonanie następujących testów:

–  oceny obecności  przeciwciał blokujących

– test mikrocytoksyczny

Przeciwciała blokujące  pełnią funkcję ochronną embrionu przed atakiem i niszczeniem przez układ odpornościowy kobiety. Ich niski poziom lub  może przyczynić się do występowania poronień. Oba badania umożliwiają  zakwalifikować pacjentkę w odpowiedni sposób do immunoterapii.

Leczenie

Na szczęście obecna medycyna daje szanse na wyleczenie niepłodności immunologicznej i nie pozbawia par szans na rodzicielstwo.  Im wcześniej podejmie się właściwe działania diagnostyczne, tym większa szansa na zajście w ciążę. Gdy diagnoza o niepłodności immunologicznej zostanie potwierdzona, zaleca się wówczas zastosowanie specjalnych preparatów, które zmniejszają odpowiedź immunologiczną lub blokują produkcję ,,atakujących” przeciwciał.  W niektórych przypadkach skutecznym rozwiązaniem mogą również się okazać różne techniki wspomaganego rozrodu takie jak metoda inseminacji lub in vitro.

Są to najczęstsze przypadłości, które rzutują na problemy z zapłodnieniem. Dodatkowe czynniki mające negatywny wpływ na płodność to: stres, używki, nadwaga, zbyt późny wiek i dotyczy to zarówno partnera jak i partnerki, gdyż wymienione elementy mają również związek z jakością nasienia.

Problemy z zajściem w ciążę dotyczą coraz większej ilości par. Ważne jest, by się nie załamywać i nie poddawać. Należy dać sobie czas na to, by swobodnie starać się o dziecko. Dopiero po tym okresie powinno się szukać specjalistycznej pomocy. Poznanie własnego ciała, obserwacja cyklu, zdrowy tryb życia i przede wszystkim seks w trakcie dni płodnych to podstawowe czynności, o których trzeba pamiętać starając się o dziecko.

Przy diagnostyce niepłodności pojawia się coraz popularniejsze dziś pojęcie naprotechnologii, która w naturalny sposób bada przyczyny problemów z zapłodnieniem, a potem próbuje je zniwelować. Warto zapoznać się z jej procesem, w momencie gdy mija rok starań o dziecko, ponieważ dzisiejsze statystyki mówią o wysokiej skuteczności naprotechnologii w ustalaniu przyczyn niepłodności, leczeniu ich i w efekcie doprowadzeniu do zajścia w ciążę.