Fazy w cyklu miesiączkowym
Cykl miesiączkowy wiąże się z poszczególnymi zmianami w organizmie kobiety, które pojawiają się w ciągu miesiąca w poszczególnych fazach. Głównym celem zachodzących zmian jest przygotowanie organizmu kobiety do ewentualnego zapłodnienia komórki jajowej. Jakie są poszczególne etapy cyklu miesiączkowego?
Cykl menstruacyjny trwa najczęściej około 28 dni (jednak kilkudniowe odchylenia od tej ,,normy’’ nie powinny stanowić powodu do niepokoju) i opiera się na nieustannej zmianie poziomu hormonów w organizmie kobiety – głównie poziomu progesteronu i estrogenów. Działanie tych hormonów dodatkowo wsparte jest działaniem hormonu FSH pobudzającego wzrost pęcherzyków jajnikowych i poziomu hormonu LH, który odpowiedzialny jest za uwolnienie jajeczka z pęcherzyka Graafa.
Menstruacja (1-5 dzień cyklu)
Za pierwszy dzień cyklu uznaje się pierwszy dzień krwawienia miesiączkowego. Dochodzi wówczas do gwałtownego spadku poziomu progesteronu i estrogenu we krwi, co powoduje silne złuszczanie błony śluzowej macicy, która wraz z krwią zostaje wydalona. Na tym etapie działanie hormonu FSH powoduje wzrost i dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych. W momencie krwawienia miesiączkowego niski poziom hormonów sprawia, że nastrój kobiety jest najczęściej dużo lepszy niż tuż przed samym krwawieniem.
Faza folikularna (6-13. dzień cyklu)
Na tym etapie kończy się krwawienie najczęściej się kończy, a błona śluzowa macicy ponownie się odbudowuje. Przysadka mózgowa produkuje wówczas hormon LH powodujący, że pęcherzyk z komórką jajową wzrasta, a jajniki zaczynają produkować co raz większą liczbę estrogenów. Dochodzi także do pogrubienia błony śluzowej macicy. Wzrost poziomu estrogenów sprawia, że włosy nabierają blasku, cera staje się gładka, a kobieta ma w sobie dużo energii. Mniej więcej około 3-4 dni przed okresem owulacji rozpoczyna się okres płodny, w którym istnieje duża szansa zajścia w ciążę.
Owulacja (14 dzień cyklu)
W zależności od indywidualnej długości cyklu moment owulacji może przypaść na 14- 16 lub późniejszy dzień cyklu. W czasie owulacji poziom estrogenów osiąga najwyższy poziom. Dochodzi również do spadku poziomu luteiny i pęknięcia pęcherzyka z komórką jajową. Błona śluzowa macicy osiąga wówczas swoją pełną dojrzałość, temperatura ciała rośnie nawet do kilku stopni. W okresie owulacji nastój i apetyt na seks znacznie wyższy. Kobieta staje się również bardziej wrażliwa na zapachy, zwłaszcza feromony męskie. W przypadku par starających się o dziecko moment owulacji jest najbardziej korzystnym terminem w ciągu całego cyklu na podejmowanie współżycia.
Faza lutealna (15.-28. dzień cyklu)
Po okresie owulacji następuje faza lutealna, w której wciąż utrzymuje się wysoki poziom estrogenów. Pusty pęcherzyk przekształca się z czasem w ciałko żółte i zaczyna produkować progesteron odpowiedzialny za przyjęcie zapłodnionego jajeczka – stan ten utrzymuje się jeszcze około dwie doby po owulacji. Jeśli nie dochodzi do zapłodnienia poziom hormonów gwałtownie spada, a ciałko żółte zanika. Niezapłodniona komórka jajowa zostanie usunięta wraz z krwią podczas kolejnej menstruacji. Wiele kobiety cierpi w tym okresie na tzw. zespół napięcia miesiączkowego dający objawy w postaci m.in.: obniżonego nastroju, obrzęków, przyrostu masy ciała, dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz zmian skórnych na twarzy – symptomy te zwiastują zbliżającą się miesiączkę.
