Nietrzymanie moczu u mężczyzn – przyczyny i jak leczyć?
Nietrzymanie moczu u mężczyzn stanowi istotny problem urologiczny i społeczny, szczególnie w populacji pacjentów po operacjach urologicznych oraz w wieku podeszłym. Choć jest to zjawisko powszechnie kojarzone z kobietami, zaburzenie to dotyka również znaczny odsetek mężczyzn, negatywnie wpływając na jakość życia i zdrowie psychiczne.
Czym jest nietrzymanie moczu?
Nietrzymanie moczu definiuje się jako mimowolne, niekontrolowane wyciekanie moczu przez cewkę moczową. U mężczyzn częstość jego występowania wzrasta wraz z wiekiem i chorobami współistniejącymi, a także po zabiegach operacyjnych w obrębie miednicy, zwłaszcza po prostatektomii radykalnej.
Nietrzymanie moczu u mężczyzn może przybierać różne formy, w zależności od mechanizmu patofizjologicznego:
- Wysiłkowe nietrzymanie moczu – najczęstsze po operacjach prostaty. Dochodzi do niego podczas zwiększenia ciśnienia śródbrzusznego (kaszel, śmiech, wysiłek), przy osłabieniu zwieracza cewki moczowej
- Nietrzymanie naglące – związane z nadreaktywnością mięśnia wypieracza pęcherza moczowego, objawia się nagłą i niekontrolowaną potrzebą oddania moczu
- Nietrzymanie z przepełnienia – spowodowane zaleganiem dużej objętości moczu w pęcherzu (np. w przebiegu przerostu gruczołu krokowego), przy jednoczesnym osłabieniu mięśnia wypieracza
- Mieszane nietrzymanie moczu – łączące elementy powyższych typów
Przyczyny
Najczęstszą przyczyną wysiłkowego nietrzymania moczu u mężczyzn są powikłania po prostatektomii radykalnej wykonywanej w leczeniu raka prostaty. Usunięcie gruczołu krokowego wiąże się niekiedy z uszkodzeniem zwieracza zewnętrznego cewki moczowej lub jego unerwienia. Również zabiegi na pęcherzu moczowym, radioterapia miednicy oraz urazy tych obszarów mogą prowadzić do rozwoju tego schorzenia.
Choroby takie jak stwardnienie rozsiane, urazy rdzenia kręgowego, choroba Parkinsona czy cukrzyca mogą prowadzić do dysfunkcji pęcherza neurogennego i nietrzymania naglącego lub z przepełnienia.
Do innych czynników należą: przewlekłe zaparcia, otyłość, infekcje dróg moczowych, alkohol, palenie papierosów oraz stosowanie niektórych leków (np. diuretyków, leków nasennych).
Diagnostyka
W celu prawidłowego rozpoznania rodzaju i przyczyny nietrzymania moczu należy przeprowadzić:
- Szczegółowy wywiad kliniczny (częstość mikcji, objawy towarzyszące, kontekst wycieku)
- Badanie fizykalne, w tym ocena neurologiczna
- Badania dodatkowe: badanie ogólne moczu, urodynamika, USG układu moczowego z oceną zalegania po mikcji, cystoskopia w wybranych przypadkach
Nietrzymanie moczu u mężczyzn – jak leczyć?
Podstawą leczenia zachowawczego są:
- Trening pęcherza
- Ćwiczenia mięśni dna miednicy (ćwiczenia Kegla)
- Modyfikacja stylu życia (redukcja masy ciała, unikanie kofeiny i alkoholu)
Wśród dostępnych, nieinwazyjnych metod leczenia nietrzymania moczu u mężczyzn, coraz większe znaczenie zdobywają mechaniczne środki wspomagające, takie jak opaska Prosecca® R. Jest to produkt medyczny zaprojektowany specjalnie dla mężczyzn z łagodnym i umiarkowanym wysiłkowym nietrzymaniem moczu. Opaska ta działa poprzez wywieranie kontrolowanego nacisku na środkową część prącia, co powoduje mechaniczne zamknięcie cewki moczowej i zapobiega wyciekowi moczu w sytuacjach wzmożonego ciśnienia w jamie brzusznej. Opaska wykonana jest z bezpiecznego medycznie silikonu, z regulacją stopnia ucisku, co pozwala na indywidualne dopasowanie do potrzeb pacjenta. Jest to rozwiązanie szczególnie polecane mężczyznom po prostatektomii, którzy zmagają się z nietrzymaniem moczu, ale nie kwalifikują się jeszcze do leczenia operacyjnego.
Leczenie farmakologiczne nietrzymania moczu u mężczyzn zależy przede wszystkim od jego przyczyny oraz rodzaju, jednak w wielu przypadkach stosuje się leczenie przyczynowe. Do najczęściej stosowanych leków przy naglącym nietrzymaniu moczu należą antycholinergiki. Działają one poprzez blokowanie receptorów muskarynowych w ścianie pęcherza moczowego, co zmniejsza częstotliwość i siłę niekontrolowanych skurczów pęcherza.
Do metod chirurgicznych należą: sztuczny zwieracz cewki moczowej, taśmy podcewkowe oraz zastrzyki z objętościowych substancji wypełniających.
Przeczytaj także:
Próżniowa pompka erekcyjna ACTIVE3 Erection System
Opaska na nietrzymanie moczu u mężczyzn
