Ból miesiączkowy jest jednym z objawów menstruacji. Przeżywa go większość osób menstuujących. Zdarza się, że ból jest bardzo silny i dokuczliwy. Co wówczas robić? Jak leczyć bolesne miesiączki? Jak sobie radzić z intensywnym okresem?
Czym jest miesiączka i cykl menstruacyjny?
Miesiączka jest jednym z naturalnych procesów fizjologicznych, które zachodzą w ludzkim organizmie. To część cyklu menstruacyjnego. Najczęściej cykl trwa 28 dni, jednak może pojawiać się co 21-35 dni. Na jego długość wpływają liczne czynniki jak prowadzony styl życia (rygorystyczne diety, wahania wagi, intensywna aktywność fizyczna, niewystarczająca ilość snu, zmęczenie, przewlekły stres), czynniki środowiskowe (np. zmienianie klimatu czy stref czasowych), zaburzenia hormonalne (m.in. endometrioza, hiperprolaktynemia, choroby tarczycy, zespół policystycznych jajników – PCOS), przyjmowane substancje (w tym tabletki antykoncepcyjne, leki wpływające na krzepliwość krwi, sterydy, chemioterapia), a nawet ogólny stan zdrowia (jak chorowanie na cukrzycę, choroby wątroby, infekcje i zmiany narządów płciowych, choroby przenoszone drogą płciową).
Cykl menstruacyjny dzieli się na 3 fazy, a podczas każdej z nich w organizmie dochodzi do licznych zmian hormonalnych. Pierwsza z nich to faza folikularna, którą rozpoczyna miesiączka. W organizmie spada poziom estrogenów i progesteronu, co skutkuje złuszczaniem się błony śluzowej macicy. Wówczas macica oczyszcza się z nabudowanych warstw endometrium. Płyn menstruacyjny, czyli złuszczające się elementy błony śluzowej macicy, komórki nabłonka pochwy oraz krew są wydalane z dróg rodnych. Krwawienie miesięczne trwa od 3 do 8 dni. Średnio zostaje wydzielone około 100 ml płynu menstruacyjnego, w tym 30-50 ml krwi.
Jakie są objawy miesiączki?
Przede wszystkim podczas okresu zostaje wydzielany płyn menstruacyjny. Jednak krwawienie nie jest jedynym objawem, który towarzyszy miesiączce. Można również zaobserwować m.in. bóle podbrzusza, pleców, wewnętrznej części ud, głowy, a także tkliwość piersi. Niektóre osoby menstruujące doświadczają wzrostu masy ciała, co jest spowodowane zatrzymaniem się wody w organizmie. Częstym objawem okresu są również problemy gastryczne np. zaparcia, biegunka, zmiany apetytu, wymioty, nudności. Przez zmiany w gospodarce hormonalnej można doświadczać chwiejności nastrojów, problemów ze snem, poczucia przemęczenia, drażliwości, sfatygowania czy ogólnie obniżonego nastroju, a także występowania uporczywego trądziku.
Jak radzić sobie z bolesnymi miesiączkami?
Za bolesne miesiączkowanie odpowiada zwiększony poziom prostaglandyn. Te hormony generują w organizmie stan zapalny. Co więcej, wpływają na hamowanie i pobudzanie skurczów mięśni gładkich w tym macicy. Im wyższy jest ich poziom w organizmie, tym bardziej nasilone są skurcze. Wówczas dochodzi do niedotlenienia macicy i odczuwania bólu. Prostaglandyny rozrzedzają się razem z krwią i wędrują do innych narządów, wywołując pozostałe objawy menstruacyjne.
W celu złagodzenia bólu miesiączkowego można sięgnąć po farmakoterapię albo próbować domowych sposobów. Oba rozwiązania mają swoje mocne i słabe strony. Stosowanie leków zazwyczaj skutkuje szybkim uśmierzaniem dolegliwości, jednak mogą one wywierać negatywny wpływ na florę bakteryjną układy pokarmowego czy obciążać niektóre narządy np. wątrobę. Z drugiej strony te domowe sposoby, mogą okazywać się niewystarczające w przypadku bardzo bolesnych miesiączek.
Można skorzystać z niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), które są dostępne w aptekach. Te środki hamują wytwarzanie prostaglandyn, co wpływa na zmniejszenie dolegliwości bólowych. Do tej grupy leków zalicza się np. ibuprofen, paracetamol, naproksen, ketoprofen czy nimesulid. Warto pamiętać, że te środki mogą wpływać drażniąco na śluzówkę żołądka, dlatego nie należy ich stosować przewlekle. Można również stosować środki o działaniu rozkurczowym, które zawierają hioscynę czy drotawerynę. Czasami ginekolodzy wprowadzają do leczenia bolesnym miesiączek hormonalne środki antykoncepcyjne. Tego typu działanie ma pomóc przy zaburzeniach gospodarki hormonalnej i jest pomocne przy łagodzeniu towarzyszących okresowi dolegliwości. Nie należy przyjmować leków przeciwbólowych z kwasem acetylosalicylowym (aspiryną), które co prawda złagodzą odczuwany ból, jednak nasilą krwawienie menstruacyjne. Trzeba pamiętać, żeby przyjmować leki z rozwagą i umiarem, a także zawsze stosować się do informacji zawartych na opakowaniu.
W domu można wykonywać napary ziołowe. Przykładowo picie melisy, rumianku, mięty czy nagietka ma działanie rozkurczowe. Znaczenie ma również odpowiednia dieta. Dobrze, żeby była lekkostrawna, dzięki temu spożywane pokarmy nie będą dodatkowo obciążać żołądka i pomogą uniknąć wzdęć. W niwelowaniu skurczy macicy może okazać się pomocne spożywanie większej ilości wapnia. Trzeba pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Picie niewystarczającej ilości wody może przyczyniać się do odwodnienia organizmu, a także wpływać na powiększenie drażliwości i pogorszenie samopoczucia. Podczas okresu dobrze unikać alkoholu, a także pić w mniejszych ilościach niż zwykle kawę oraz herbatę, ponieważ wpływają one na podwyższenie ciśnienia krwi, a co za tym idzie, mogą nasilać krwawienie.
Do łagodzenia objawów menstruacyjnych poleca się również ciepłe okłady na bolące miejsca czy kąpiele. Oddziaływanie ciepłą temperaturą wpływa na rozluźnienie mięśni i może pomóc złagodzić skurcze. Jednak takie działanie nie jest polecanie w przypadku intensywnego krwawienia.
Podczas radzenia sobie z bolesnymi miesiączkami sprawdzi się również umiarkowana aktywność fizyczna. Nie może być zbyt intensywna, ponieważ spowoduje większe obciążenie organizmu. Warto wybrać się na spacer po parku, pójść popływać, a także praktykować jogę. Lekkie ćwiczenia pomogą rozluźnić napięte mięśnie, dotlenić organizm, poprawić krążenie krwi. Co więcej, podczas aktywności fizycznej w organizmie wydzielają się hormony jak serotonina, oksytocyna czy dopamina, które pozytywnie wpływają na nastrój, pomagają redukować poziom odczuwanego stresu czy wykazują działanie obniżające odczuwany ból.
Podczas miesiączki należy przede wszystkim pamiętać o relaksie i odpoczynku. W ciele przechodzi wiele zmian, dlatego nie warto dokładać sobie dodatkowych zmartwień czy stresorów. Co więcej, hormony stresu, czyli kortyzol i adrenalina mogą powodować zwiększenie bólu menstruacyjnego.
W przypadku gdy odczuwane objawy są bardzo silne i wprowadzają w niepokój, warto udać się na wizytę do specjalisty.
Przeczytaj także:
Wkładka antykoncepcyjna Diafragma Caya do samodzielnego stosowania, odpowiednia dla 98% kobiet
Tampony BEPPY bez sznureczków do sauny, na basen i fitness a także do seksu podczas okresu