Rezerwa jajnikowa

Co to jest rezerwa jajnikowa i od czego zależy?

W przypadku problemów z płodnością jednym z pierwszych badań jakie się wykonuje jest to badanie AHM, które ocenia rezerwę jajnikową i pozwala stwierdzić, czy kobieta może się jeszcze spodziewać potomstwa. Badanie nie jest skomplikowane. Polega na wykonaniu testu na poziom hormonu AMH z krwi. Badanie ma jednak formę pomocniczą i jego zły wynik nie musi być wyrokiem.

Wszystkie panie rodzą się z pewną ilością pęcherzyków w jajnikach. Ilość ta jest różna u każdej kobiety i co miesiąc wraz z kolejnymi cyklami menstruacyjnymi – maleje. W związku z tym nie trudno zauważyć, że główną rolę odgrywa w tej kwestii wiek. Im kobieta starsza, tym posiada mniejszą ilość pęcherzyków umożliwiających zapłodnienie, a po 35 roku życia, ilość ta niestety drastycznie spada. Oznacza to, że w życiu każdej kobiety prędzej, czy później dochodzi do całkowitego wyczerpania rezerwy jajnikowej, którą określa się jako potencjał rozrodczy kobiecych jajników. Po 20 roku życia zaczyna się proces powolnego spadania ilości pęcherzyków. Ich ilość generalnie nie jest stała i w każdym cyklu może wyglądać nieco inaczej.

Wczesne wykrycie obniżonej ilości pęcherzyków umożliwia podjęcie szybkiej interwencji w celu leczenia płodności i umożliwienia zajścia w ciążę pacjentce. Oceny rezerwy jajnikowej dokonuje się zazwyczaj na podstawie badania stężenia hormonu AMH lub podczas USG, które wykonuje ginekolog. Ilość pęcherzyków jest kwestią indywidualną, która związana jest silnie z wiekiem pacjentki, dlatego każdy przypadek musi być rozpatrywanie indywidualnie. Znacznie mniejszym problemem będzie mała ilość pęcherzyków u 25-latki niż u 40-latki. Przyjmuje się, że najlepszy wiek rozrodczy u kobiety to 20-25 lat i teoretycznie wtedy posiada ona odpowiednią ilość, dobrej jakości pęcherzyków. Natomiast po 35 roku życia gwałtownie spada ich ilość, ale nie tylko. Ich jakość również jest gorsza, co zwiększa ryzyko wystąpienia u dziecka wad genetycznych.

W przypadku rezerwy jajnikowej nie jest dobrze, jeśli pęcherzyków jest zbyt wiele oraz zbyt mało. W przypadku, gdy rezerwa jest za wysoka może dojść do różnych komplikacji w trakcie korzystania z metod wspomaganego rozrodu (hiperstymulacja). Ponadto, gdy jest zbyt dużo pęcherzyków mogą się one okazać gorszej jakości, przez co rośnie ryzyko ewentualnych problemów z utrzymaniem ciąży lub wad genetycznych płodu. Częściej jednak kobiety cierpią na niską rezerwę jajnikową, co oznacza, że produkowana jest mała ilość pęcherzyków, przez co zostaje obniżona płodność i maleją szanse na poczęcie dziecka. Powodem może być uszkodzenie jajników związane z endometriozą, zabiegami operacyjnymi lub chorobą genetyczną. Na obniżenie rezerwy jajnikowej wpływa znacznie wiek, a także palenie papierosów. Niestety nie da się jej poprawić żadnymi medycznymi sposobami i w przypadku długotrwałych problemów z zajściem w ciążę pozostaje zdecydować się na alternatywne formy zapłodnienia lub leczenia, np. naprotechnologia, inseminacja, in vitro itd.