Dlaczego stosowana antykoncepcja może okazać się nieskuteczna?
Głównym celem stosowania antykoncepcji jest zapobieganie ciąży. Istnieją różnorodne metody. Wybór odpowiedniej formy powinien być dostosowany do indywidualnego zapotrzebowania. Czy zawsze antykoncepcja jest skuteczna? Co wpływa na obniżenie jej efektywności?
Czym jest antykoncepcja?
Antykoncepcja (inaczej kontrola płodności czy kontrola narodzin) jest zbiorem środków oraz metod, które służą zapobieganiu zajścia w ciążę. Niektóre środki mają również na celu zapewnienie ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Wyróżnia się też formy, które są stosowane przy m.in. leczeniu zaburzeń gospodarki hormonalnej. Istnieją różne metody antykoncepcyjne. Dzieli się je na cztery grupy: mechaniczną, hormonalną, chemiczną oraz naturalne.
Skuteczność antykoncepcji podaje się według wskaźnika Pearla. To metoda opracowana w 1932 roku. Określa on częstość zajścia w ciążę wśród grupy 100 aktywnie seksualnych kobiet w ciągu roku pomimo stosowania danej metody antykoncepcyjnej. Im niższa wartość indeksu, tym konkretna forma jest bardziej skuteczna. Przykładowo jeśli wskaźnik Pearla wyniki 7 to oznacza, że 7 na 100 kobiet, które korzystały z danej metody antykoncepcyjnej, zaszło w ciążę w przeciągu roku.
Do najskuteczniejszych metod zalicza się histerotomię, sterylizację mężczyzny (wazektomię), tabletki antykoncepcyjne, prezerwatywy męskie, wkładki domaciczne oraz sterylizację kobiety (podwiązanie jajowodów).
Przyczyny, dlaczego stosowana antykoncepcja może być nieskuteczna
Bywa, że pomimo stosowania antykoncepcji doszło do zapłodnienia. Przyczyny nieskuteczności metod antykoncepcyjnych mogą być rozmaite.
Wiele ciąż wynika z niepoprawnej techniki stosowania danej metody antykoncepcji. Może to dotyczyć m.in. nieprawidłowego zakładania prezerwatyw, pomijania kolejnych pigułek antykoncepcyjnych czy spóźniania się na następny zastrzyk antykoncepcyjny. Warto dopytać specjalisty o stosowanie danej metody, dokładnie zapoznać się z dołączoną do opakowania instrukcją i przestrzegać zawartych w niej informacji. Jeśli pamiętanie o konieczności przyjęcia kolejnej dawki antykoncepcji sprawia trudność, dobrze zapisać sobie notatkę w widocznym miejscu, w którym będzie widoczna i dostępna, zapisywać sobie w terminarzu albo korzystać ze specjalnych aplikacji na telefon komórkowy.
Warto pamiętać, żeby przechowywać antykoncepcję we właściwym miejscu. Niewłaściwe przetrzymywanie może spowodować uszkodzenia danego produktu. Nie można stosować przeterminowanych czy zniszczonych artykułów.
W przypadku niektórych form antykoncepcji np. wazektomii, podwiązania jajników czy rozpoczęcia stosowania antykoncepcji hormonalnej należy odrobinę odczekać, nim efekt antykoncepcyjny zostanie rozpoczęty. Wówczas warto stosować dodatkową antykoncepcję (prezerwatywy), które pozwolą zminimalizować ryzyko zapłodnienia.
Przyjmowanie niektórych leków może wpływać na obniżenie skuteczności antykoncepcji. Każdy środek warto skonsultować ze swoim lekarzem, żeby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji. Leki, które obniżają działanie metod antykoncepcyjnych to m.in. antybiotyki (szczególnie te zawierające tetracyklinę, amoksycylinę czy kotrimoksazol), leki antydepresyjne, przeciwgruźlicze, przeciwgrzybiczne, przeciwwirusowe, przeciwpadaczkowe czy przeczyszczające.
Warto również przyjrzeć się swojej diecie, ponieważ spożywanie niektórych produktów może obniżać działanie antykoncepcji. Na skuteczność metod antykoncepcyjnych wpływa witamina C, dlatego nie można przekraczać maksymalnej dawki na dzień (1000 mg). Przyczyn nieskuteczności antykoncepcji upatruje się także w substancjach zawartych w grejpfrucie. Warto zachować przerwę między zjedzeniem tego owocu czy wypiciem soku a spożyciem tabletki. Najlepiej, żeby wynosiła minimum 2 godziny. Na skuteczność antykoncepcji wpływa również przyjmowanie węgla jadalnego czy chromu. Warto zachować ostrożność w pożywaniu siemienia lnianego czy babki płesznik, ponieważ powodują wytwarzanie śluzu w przewodzie pokarmowym, co może utrudnić wchłanianie substancji z lekarstw. Negatywny wpływ na działanie antykoncepcji wykazują również niektóre zioła np. dziurawiec, dzięgiel chiński, a także pluskwica groniasta.
W przypadku przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych na obniżenie ich skuteczności mogą wpływać wymioty. Ryzyko istnieje, gdy hormony zawarte w pigułce nie zdążą się wchłonąć do organizmu z powodu wymiotowania. Podobnie jest w sytuacji biegunki.
Największe ryzyko zajścia w ciążę dotyczy naturalnych metod antykoncepcji. Ich skuteczność jest uwarunkowana obserwacją i znajomością własnego ciała, a także występujących w nim zmian np. poszczególnych faz cyklu miesiączkowego czy zbliżającego się wytrysku. Brak doświadczenia stosowania danej metody może powodować obniżenie skuteczności antykoncepcji i skutkować zapłodnieniem. Z tego powodu polecane jest stosowanie przebadanych form antykoncepcji.
Przeczytaj także:
Wkładka antykoncepcyjna Diafragma Caya do samodzielnego stosowania, odpowiednia dla 98% kobiet
